label.skip.main.content
Fruitful and harmonious: artificial intelligence by our side
Pythagoras, depicted by Raphael in the School of Athens, Raphael Rooms – public domain, via Wikimedia Commons
Solomeo, 28 November 2023
For almost a year now, many have been experimenting with the best-known tools of generative artificial intelligence. In the beginning, perhaps, it was more out of curiosity than anything else; then, in the light of the first results, the imagination began to fly, in search of the most suitable use in private life and work.
Nowadays, time and again we receive e-mails written in a very refined, polished manner, from people, partners, or contacts who for years had written to us very simple, sometimes straightforward, and not always memorable messages, without any charming words. These recent letters, however, read artificial, untrue, and we can tell that they have not been written by human hand and soul, but rather by artificial intelligence. And disappointment arises out of those apparently so human comments, thanks, compliments and statements that had initially opened our hearts and brought us spiritually closer to the sender: it is not our friend's or colleague's hand that has written such winged and moving words, but that of a technological product, generated by a very rich linguistic model, which is very powerful and extraordinary, but emotionless and unaware of why and to whom it is writing.
To guess what is happening and what may happen is not so easy, and to refrain from hasty judgement is perhaps unrealistic. What we do know is that we believe in human inventiveness and in the innovations that have accompanied the evolution of our societies. However, as is always the case when we are faced with such disruptive inventions that could potentially change the way human relationships are born, established and pursued, we start to reflect on what is more or less right to do, that is, how to use such innovations in line with our features of social, creative and free human beings, of people who could never conceive of replacing human beings with machines.
Generative artificial intelligence is a contemporary invention that most likely has a period of great development and deployment ahead of it. As in other areas of technology, we will find ourselves using it more and more frequently in carrying out our daily business, perhaps making repetitive tasks less burdensome and using the time saved for what is closest to our ancient humanity, namely creativity, fun, and – why not? – that little bit of madness that comes from our dreams.
It is a fact that generative artificial intelligence makes it easier to process, summarise and analyse complex or extensive data, and that it makes their understanding easier, thus better directing our future actions. We will be able to translate, correct, receive suggestions and even complete charts, writings, work. It will be very useful for drafting formal communications, business letters, administrative comments, statistical analyses, and the kind of communications that we might call "not driven by sentiment". However, it is difficult to think that a tool like this, a sort of robot that we will never see crying or moved before a sunset, a personal assistant always available and capable, can replace us for what comes from our heart: it is feeling, emotion, intimacy, friendship that guides our pen.
Balance is everything. The frieze of the Apollo temple at Delphi reads: "Nothing in excess". It is one of the most extraordinary ethical virtues of the great people that were the ancient Greeks. And Hegel thought that quantity determines quality, as if to say that when we go beyond the harmony of things, their very useful nature changes: if we know how to use artificial intelligence with the balance it deserves, we will have unimaginable benefits, but we should not overdo it.
I am reminded of language, for example. According to a research by the distinguished linguist Tullio De Mauro, in 1976 grammar school children had a vocabulary of 1,500 words; according to the same survey, repeated twenty years later, that vocabulary had dwindled to 640, and today, perhaps, when thinking of mobile phones and short messages, it has decreased even further. And what might happen if we entrust AI with the task of choosing words? Perhaps, with a weakened ability to generate words, the act of thinking itself might suffer, a cornerstone of humanity.
Going back to the topic, when drafting a letter using AI, it would appear perhaps amiable to add something like "written together with artificial intelligence", some sort of elegant and sincere statement showing respect for our recipients and the ethics of our actions, a humane way of giving due value to our work and thought. One of our writings could, for example, end like this:
“... May Creation always light our path.
Yours,
Brunello
Written together with AI”
Généreuse et harmonieuse : l'intelligence artificielle à nos côtés
Pythagoras, depicted by Raphael in the School of Athens, Raphael Rooms – public domain, via Wikimedia Commons
Solomeo, le 28 novembre 2023
Depuis près d'un an, nombreux sont ceux qui expérimentent les outils les plus connus de l'intelligence artificielle générative. Au début, c'était peut-être plus par curiosité qu'autre chose ; puis, face aux premiers résultats, l'imagination s'est mise en marche, à la recherche de la bonne utilisation dans la vie privée et au travail.
Il nous arrive de plus en plus souvent de recevoir des courriels rédigés de manière très soignée, de la part de personnes, de partenaires, de contacts avec lesquels nous avons échangé pendant des années des écrits très simples, parfois directs, mais pas toujours mémorables en matière de style. Cependant, ces nouvelles lettres semblent artificielles, fausses, et nous sentons qu'elles ne sont pas écrites par une main et une âme humaines, mais par une intelligence artificielle. Et on reste un peu déçu face à ces commentaires, ces remerciements, ces compliments et ces expressions apparemment si humaines qui nous avaient ouvert le cœur et nous avaient rapprochés spirituellement de la personne qui nous avait écrit : ce n'est pas la main de notre ami ou de notre collègue qui a écrit ces mots ailés et émouvants, mais celle d'un produit technologique, généré par un très vaste modèle linguistique, très puissant et phénoménal, mais dépourvu de sentiment et ignorant pourquoi et à qui il écrit.
Pouvoir se faire une idée de ce qui se passe et de ce qui pourra se passer n'est pas si immédiat, et s'abstenir d'évaluations hâtives est peut-être irréaliste. En fait, il apparaît que nous croyons à l'inventivité humaine et aux innovations qui ont accompagné l'évolution de nos sociétés. Cependant, comme toujours lorsque nous sommes confrontés à des inventions novatrices susceptibles de modifier la manière dont les relations humaines naissent, se consolident et se déroulent, nous commençons à réfléchir à ce qu'il est plus ou moins juste de faire, c'est-à-dire à la manière d'utiliser ces innovations en fonction des caractéristiques qui sont les nôtres, celles des êtres humains, sociaux, créatifs et libres, des personnes qui ne pensent jamais à remplacer les êtres humains par des machines.
L'intelligence artificielle générative est l'invention contemporaine qui a le plus de chances de connaître une période de grand développement et de diffusion. Comme dans d'autres domaines technologiques, nous nous retrouverons à l'utiliser de plus en plus fréquemment pour nos activités professionnelles quotidiennes, peut-être en rendant moins pénibles des tâches particulièrement répétitives et en utilisant le temps gagné pour ce qui est le plus proche de notre ancienne humanité, la créativité et, pourquoi pas, le divertissement. Ce petit grain de folie que nous tirons de nos rêves.
Il est assez généralement admis que l'intelligence artificielle générative facilite le traitement, la synthèse et l'analyse des données, qu'elles soient complexes ou en très grande quantité, et qu'elle facilite leur compréhension pour guider de manière plus cohérente nos actions futures. Nous pourrons traduire, corriger, demander des suggestions et même compléter des prospectus, nos écrits, nos travaux. L’IA sera très utile pour établir des communications formelles, des lettres commerciales, des commentaires administratifs, des analyses statistiques, et le genre de communications que nous pourrions appeler « non motivées par les sentiments ». Pourtant, il est difficile de croire qu'un tel instrument, une sorte de robot que l'on ne verra jamais pleurer ou s'émouvoir, par exemple devant un coucher de soleil, un assistant personnel toujours disponible et compétent, puisse nous remplacer pour ce qui jaillit de notre cœur, car c'est le sentiment, l'émotion, l'intimité, l'amitié qui guident notre plume.
Tout est dans la mesure. Sur la frise du temple d'Apollon à Delphes, il est écrit : « Rien de trop ». C'est l'une des plus grandes vertus éthiques de ce grand peuple que furent les Grecs anciens. Hegel pensait que la quantité détermine la qualité, comme pour dire que lorsqu'on va outre l'harmonie des choses, leur utilité même change. Si nous savons utiliser l'intelligence artificielle avec la mesure qu'elle mérite, nous en tirerons des bénéfices inimaginables, mais il ne faudra pas en abuser.
La question du langage vient à l'esprit, par exemple. Selon une étude de l'illustre linguiste Tullio De Mauro, en 1976, les lycéens possédaient un vocabulaire de 1 500 mots ; pour la même enquête, répétée vingt ans plus tard, ce vocabulaire a été réduit à 640, et aujourd'hui, en tenant compte des téléphones portables et des messages courts, il s’est sans doute encore appauvri. Et que se passerait-il si nous déléguions le choix des mots à l'intelligence artificielle ? Si notre capacité à générer des mots s’affaiblit, il se pourrait que la pensée elle-même, pierre angulaire de l'humanité, en souffre.
Mais pour en revenir au sujet, lorsque l'on rédige une lettre à l'aide de l'IA, il pourrait être opportun d'ajouter une expression disant « écrit avec l’aide de l'intelligence artificielle ». Une sorte de marque élégante et sincère, qui pourrait témoigner du respect que nous avons pour nos homologues, et de l'éthique de nos actions, une manière humaine de valoriser notre travail et notre pensée. Un texte pourrait, par exemple, se conclure ainsi :
« ... Que la Création éclaire toujours notre chemin.
Bien à vous.
Brunello
Écrit avec l’aide de l’IA »
Produktiv und harmonisch: die künstliche Intelligenz steht uns zur Seite
Pythagoras, depicted by Raphael in the School of Athens, Raphael Rooms – public domain, via Wikimedia Commons
Solomeo, 28. November 2023
Seit fast einem Jahr experimentieren viele mit den bekanntesten Instrumenten der generativen künstlichen Intelligenz. Anfangs vielleicht eher aus reiner Neugier; nachdem dann erste Ergebnisse die Fantasie beflügelt hatten, begann man, nach dem passenden Einsatz in Privatleben und am Arbeitsplatz zu suchen.
Immer häufiger erhalten wir E-Mails in einem geschliffenen, sehr sorgfältigen Stil, von Personen, Partnern und Kontakten, mit denen wir jahrelang bisher eher schlichte, manchmal direkte Nachrichten ausgetauscht hatten, die aber in ihrer Wortwahl nicht gerade als denkwürdig gelten konnten. Die neuerdings bei uns eingehenden Mitteilungen erscheinen uns dann allerdings doch eher künstlich, unecht, schnell ahnt man, dass sie nicht von menschlicher Hand sind, nicht von menschlichem Geist geschaffen wurden, sondern von Künstlicher Intelligenz. Und das ist dann sehr ernüchternd: Kommentare, Danksagungen, Komplimente und Ausdrücke, die zunächst so menschlich erschienen, dass sie uns das Herz geöffnet und dem Absender im Geist nahegebracht haben - diese bewegenden Worte stammen nicht von unserem Freund oder unserem Kollegen, sondern von einem technologischen Produkt. Ein Produkt, erzeugt von einem sehr umfassenden, leistungsfähigen und phänomenalen Sprachmodell, das allerdings keine Gefühle hat und nicht berücksichtigt, warum und an wen es da schreibt.
Es ist nicht gerade einfach, sich eine Vorstellung davon zu machen, was gerade vor sich geht und noch kommen kann, sich hier voreiligen Beurteilungen zu enthalten, ist vielleicht einfach zaghaft. Doch es zeigt sich vielmehr, dass wir an den menschlichen Erfindungsreichtum und die Innovationen glauben, die die Entwicklung unserer Gesellschaften begleitet haben. Doch wie immer, wenn wir solch innovative Erfindungen vor uns haben, die potenziell die Art und Weise verändern können, wie menschliche Beziehungen entstehen, sich festigen und fließen, beginnen wir darüber nachzudenken, was wohl mehr oder weniger richtig ist, d.h. wie wir diese Innovationen nutzen können, bezogen auf unsere Wesensart, die des sozialen, kreativen und freien Menschen, der sich nicht vorstellen kann, den Menschen durch die Maschine zu ersetzen
Generative artificial intelligence is a contemporary invention that most likely has a period of great development and deployment ahead of it. As in other areas of technology, we will find ourselves using it more and more frequently in carrying out our daily business, perhaps making repetitive tasks less burdensome and using the time saved for what is closest to our ancient humanity, namely creativity, fun, and – why not? – that little bit of madness that comes from our dreams.
Generative Künstliche Intelligenz ist die zeitgenössische Erfindung, die höchstwahrscheinlich noch eine Periode großer Entwicklung und Verbreitung vor sich hat. Wie in anderen Bereichen der Technologie werden wir sie immer häufiger bei der Durchführung unserer täglichen Arbeitstätigkeiten einsetzen, vielleicht um besonders monotone Aufgaben weniger anstrengend zu machen und die dadurch gewonnene Zeit dafür zu nutzen, was unserem uralten Menschsein am nächsten steht, wie Kreativität, Kurzweil - warum nicht? Mit dem bisschen Verrücktheit, das wir aus unseren Träumen mitnehmen.
Dass generative künstliche Intelligenz die Verarbeitung, Synthese und Analyse komplexer oder sehr umfangreicher Daten vereinfacht, das Verständnis für diese Daten erleichtert und dadurch unser künftiges Handeln kohärenter gestaltet, ist durchaus nachvollziehbar. Es wird möglich sein, uns Prospekte, unsere Texte, unsere Arbeit übersetzen, korrigieren, entwerfen und auch vollenden zu lassen. KI wird sehr nützlich dabei sein, formelle Mitteilungen aufzusetzen, Geschäftsbriefe, Verwaltungskommentare, statistische Analysen und all jene Kommunikationen, die wir als „nicht vom Gefühl geleitet” bezeichnen können.
Es ist aber schwer vorstellbar, dass ein solches Instrument, eine Art Roboter, den man nie weinen oder zum Beispiel vor einem Sonnenuntergang ergriffen sehen wird, ein immer zur Verfügung stehender und tüchtiger persönlicher Assistent, das ersetzen kann, was von Herzen kommt: Es bleibt doch das Gefühl, die Emotion, die Intimität, die Freundschaft, die unseren Stift leitet.
Es steckt alles im Maß der Dinge. Am Fries des Apollontempel in Delphi steht geschrieben: «Nichts im Übermaß».
Das ist eine der größten ethischen Tugenden des großen Volkes, das die alten Griechen waren. Und Hegel war überzeugt, dass die Quantität die Qualität bestimmt, geht man also über die Harmonie der Dinge hinaus, ändert sich ihre Nützlichkeit: Wenn wir Künstliche Intelligenz in dem ihr zustehenden Maße werden nutzen können, werden wir unvorstellbare Vorteile haben, wir dürfen es aber nicht übertreiben.
Ich denke da zum Beispiel an das Thema Sprache. Nach einer Studie des bekannten Linguisten Tullio De Mauro verfügten Gymnasialschüler 1976 über einen Wortschatz von 1500 Wörtern; nach der gleichen Studie, die zwanzig Jahre später wiederholt wurde, war der Wortschatz auf 640 gesunken, heute ist er vielleicht, wenn man an Handys und Kurzmitteilungen denkt, noch weiter zurückgegangen. Und was könnte passieren, wenn wir die Aufgabe Wörter zu wählen, an die künstliche Intelligenz delegieren? Wird die Fähigkeit, Wörter zu bilden, geschwächt, könnte vielleicht das Denken selbst leiden, ein Eckpfeiler des Menschseins.
Aber zurück zum Thema: schreibt man einen Brief mit Hilfe von KI, wäre es vielleicht angebracht eine Formulierung hinzuzufügen, die ausdrückt „Zusammen mit Künstlicher Intelligenz geschrieben“. Eine Art elegante, aufrichtige Kennung, die den Respekt für unsere Gesprächspartner und für die Ethik unseres Handelns bezeugt, um auf menschliche Art und Weise unserer Arbeit und unseren Gedanken den ihnen zustehenden Wert zuzuweisen. So könnte zum Beispiel ein von uns kommendes Schreiben so enden:
„… Möge die Schöpfung unseren Weg stets erhellen.
Euer
Brunello
Zusammen mit KI geschrieben“
Útil y armoniosa: la inteligencia artificial a nuestro lado
Pythagoras, depicted by Raphael in the School of Athens, Raphael Rooms – public domain, via Wikimedia Commons
Solomeo, 28 de noviembre de 2023.
Hace un año aproximadamente, mucha gente comenzó a experimentar con las herramientas de la inteligencia artificial generativa más conocidas. En un principio, a lo mejor, más que nada sentían curiosidad. Luego, ante los resultados conseguidos, la fantasía remontó vuelo, en busca del uso correcto tanto en la vida privada como en el trabajo.
Hoy, cada vez más frecuentemente, recibimos correos electrónicos, escritos de manera refinada, de lo más esmerados, que llevan la firma de personas, socios o contactos con quienes, durante años, nos habíamos carteado muy sencillamente: a veces con mensajes directos, pero no siempre memorables por la fascinación de las palabras. Sin embargo, esta nueva correspondencia nos parece artificiosa y falsa. Intuimos que no son obra de una mano ni de un alma humanas, sino de la Inteligencia Artificial. Y, es entonces, cuando nos sentimos un poco decepcionados por esos comentarios, agradecimientos, elogios y expresiones aparentemente tan humanas que habían abierto las puertas de nuestro corazón y nos habían acercado espiritualmente a quienes nos habían escrito. La mano que escribió esas palabras aladas y conmovedoras no es la de nuestro amigo. Es un producto tecnológico, engendrado por un modelo lingüístico sumamente extenso, extremadamente potente y fenomenal, pero carente de sentimientos, que ignora por qué está escribiendo y a quién.
No podemos juzgar de inmediato qué está sucediendo, ni lo que podrá acontecer más adelante. Pero abstenernos de formular evaluaciones apresuradas tal vez sea imposible. De hecho, lo que se pone de manifiesto es que creemos en la inventiva humana y en las innovaciones que han acompañado la evolución de nuestras sociedades. Sin embargo, como ocurre siempre, cuando nos enfrentamos a este tipo de inventos tan innovadores que poseen el potencial necesario como para alterar la manera en que las relaciones humanas nacen, se consolidan y fluyen, nos ponemos a reflexionar sobre lo que es más o menos correcto hacer. Es decir, ¿cómo se pueden usar dichas innovaciones de manera acorde a esas características, que son nuestras, los seres humanos, sociales, creativos y libres: personas que no piensan jamás en reemplazar al ser humano por una máquina.
Con toda probabilidad, la inteligencia artificial generativa es la invención contemporánea que tiene un futuro de gran desarrollo y difusión. Al igual que en otros sectores de la técnica, tendremos que usarla cada vez más frecuentemente, a la hora de llevar a cabo nuestras actividades laborales cotidianas. Es probable que, de esta manera, nuestro trabajo se vuelva menos fatigoso. Me refiero, en especial, a las tareas particularmente repetitivas. Así, podremos usar el tiempo que nos hemos ahorrado para dedicarnos a lo que se encuentra más cerca de nuestra antigua humanidad: la creatividad y la diversión. ¿Y por qué no? A esa pizca de locura que retomamos de nuestros sueños.
Podemos convenir que la inteligencia artificial generativa facilita bastante la elaboración, la síntesis y el análisis de datos complejos o sumamente cuantiosos, que facilita su comprensión y orienta más coherentemente nuestras acciones futuras. Podremos traducir, corregir, recibir sugerencias y hasta completar gráficos, nuestros escritos y nuestro trabajo. Será muy útil para organizar la comunicación formal, redactar cartas de negocios, comentarios administrativos, análisis estadísticos y ese tipo de comunicación que podríamos definir como “no guiada por el sentimiento”. No obstante, es difícil pensar que una herramienta como esta, una especie de robot al que nunca veremos llorar ni emocionarse, por ejemplo, ante un atardecer sea un ayudante personal, que esté siempre dispuesto a reemplazarnos y que sea capaz de hacerlo en todo lo tocante a lo que nace del corazón. Lo que guía nuestra pluma siguen siendo el sentimiento, la emoción, la intimidad y la amistad.
Tout est dans la mesure. Sur la frise du temple d'Apollon à Delphes, il est écrit : « Rien de trop ». C'est l'une des plus grandes vertus éthiques de ce grand peuple que furent les Grecs anciens. Hegel pensait que la quantité détermine la qualité, comme pour dire que lorsqu'on va outre l'harmonie des choses, leur utilité même change. Si nous savons utiliser l'intelligence artificielle avec la mesure qu'elle mérite, nous en tirerons des bénéfices inimaginables, mais il ne faudra pas en abuser.
Todo depende de la medida de cada cosa. En el friso del templo de Apolo en Delfos, se lee “Nada es demasiado”. Esta es una de las mayores virtudes éticas de ese gran pueblo que fueron los griegos de la Antigüedad. Por su parte, Hegel pensaba que la cantidad determina la calidad. Es decir que, cuando superamos la armonía de las cosas, su propia naturaleza útil cambia. Si en un futuro logramos utilizar la inteligencia artificial con la mesura que requiere, obtendremos beneficios inimaginables. Pero no tenemos que exagerar.
Por ejemplo, me vuelve a la mente el lenguaje. Según un estudio del ilustre lingüista Tullio De Mauro, en 1976, los jóvenes que cursaban el bachillerato manejaban un vocabulario de 1500 palabras. Ese mismo estudio, que se repitió 20 años después, arrojó como resultado que de aquel vocabulario no quedaban más que 640 palabras. Hoy, tomando en consideración los móviles y los mensajes cortos, tal vez, haya disminuido más todavía. ¿Qué podría suceder si delegamos en la inteligencia artificial la tarea de seleccionar las palabras? Acaso, al debilitarse nuestra facultad de generar palabras, podría resentirse nuestro propio pensamiento, piedra angular de la humanidad.
Pero volvamos al tema del principio. Con toda probabilidad cuando redactamos una carta con la inteligencia artificial, nos parece amable. A veces, se añade una expresión que reza: “escrito en colaboración con la inteligencia artificial”. Es una especie de fórmula elegante y sincera que da fe del respeto que nutrimos por el destinatario del mensaje y por la ética de nuestras acciones. Es una manera humana de actuar para darle su valor exacto a nuestro trabajo y a nuestro pensamiento. Por ejemplo, un escrito nuestro podría finalizar de la siguiente manera:
“Que la Creación siempre pueda iluminar nuestro camino.
Tuyo,
Brunello
Escrito en colaboración con la AI”
Profícua e harmoniosa: a inteligência artificial ao nosso lado
Pythagoras, depicted by Raphael in the School of Athens, Raphael Rooms – public domain, via Wikimedia Commons
Solomeo, 28 de novembro de 2023
Há quase um ano, muitos começaram a experimentar as ferramentas mais conhecidas de inteligência artificial generativa. Inicialmente, talvez tenha sido mais por curiosidade; depois, perante os primeiros resultados obtidos, a fantasia começou a voar, em busca da utilização apropriada na vida privada e profissional.
Cada vez mais recebemos e-mails escritos de forma refinada, muito cuidada, por pessoas, parceiros, contactos com quem durante anos trocamos mensagens muito simples, às vezes diretas, mas nem sempre memoráveis pelo fascínio das palavras. No entanto, essas novas cartas parecem artificiais, não verdadeiras, e intui-se que não são escritas por mãos e almas humanas, mas pela Inteligência Artificial. E eis que surge um pouco de deceção por esses comentários, esses agradecimentos, elogios e expressões aparentemente tão humanas que nos abriram o coração e nos aproximaram espiritualmente daqueles que nos escreveram: não é a mão do nosso amigo ou do nosso colega que escreveu palavras tão aladas e comovedoras, mas é a de um produto tecnológico, gerado por um vastíssimo modelo linguístico, muito potente e fenomenal, mas desprovido de sentimentos e que ignora porquê e a quem está a escrever.
Ser capaz de ter uma ideia do que está a acontecer e poderá acontecer não é tão imediato, e abster-se de avaliações precipitadas talvez seja irrealista. Na verdade, o que assoma é que acreditamos na inventiva humana e nas inovações que acompanharam a evolução das nossas sociedades. No entanto, como sempre acontece quando nos deparamos com invenções tão inovadoras, potencialmente capazes de alterar a forma como as relações humanas nascem, se consolidam e fluem, passamos a refletir sobre o que é mais ou menos certo fazer, ou seja, sobre como usar tais inovações em relação àquelas características que são nossas, de seres humanos, sociais, criativos e livres, de pessoas que nunca pensam em substituir o ser humano pela máquina.
A inteligência artificial generativa é a invenção contemporânea que, com toda a probabilidade, tem à sua frente um período de grande desenvolvimento e difusão. Como noutros âmbitos da técnica, encontrar-nos-emos a utilizá-la com cada vez mais frequência na execução das nossas atividades profissionais diárias, tornando talvez os trabalhos particularmente repetitivos menos pesados e usando o tempo economizado, para o que está mais próximo da nossa humanidade antiga, a criatividade, a diversão, por que não? Aquele rasgo de loucura que retomamos dos nossos sonhos.
É bastante compreensível que a inteligência artificial generativa facilite a elaboração, a síntese e a análise de dados, que são complexos ou muito consistentes em termos de quantidade, e que facilite a compreensão dos mesmos, orientando as nossas ações futuras de forma mais coerente. Poderemos traduzir, corrigir, receber sugestões e até mesmo completar os prospetos, os nossos escritos, o nosso trabalho. Será muito útil para a criação de comunicações formais, cartas comerciais, comentários administrativos, análises estatísticas e o tipo de comunicações que poderíamos definir como "não guiadas pelo sentimento". No entanto, é difícil pensar que uma ferramenta como esta, uma espécie de robô que nunca veremos chorar ou comover-se, por exemplo diante de um pôr-do-sol, um assistente pessoal que está sempre disponível e capaz, possa substituir-nos em relação ao que brota do nosso coração: a nossa caneta continua a ser guiada pelo sentimento, a emoção, a intimidade, a amizade.
Tudo está na medida. No friso do templo de Apolo em Delfos está escrito: " Nada em excesso ". É uma das maiores virtudes éticas desse grande povo, que eram os antigos gregos. E Hegel pensava que a quantidade determinasse a qualidade, é como dizer que, quando se ultrapassa a harmonia das coisas, altera-se a sua própria natureza útil: se soubermos usar a inteligência artificial na medida que lhe compete, teremos benefícios inimagináveis, mas não devemos exceder.
Vem à mente, por exemplo, o tema da linguagem. Segundo um estudo do ilustre linguista Tullio De Mauro, em 1976, os estudantes dos primeiros anos do liceu tinham um vocabulário de 1500 palavras; para o mesmo estudo, repetido vinte anos mais tarde, esse vocabulário reduziu-se a 640, e hoje, talvez, tendo em conta os telemóveis e as mensagens curtas, tenha diminuído ainda mais. E o que é que pode acontecer se delegarmos a tarefa de escolher as palavras à inteligência artificial? Talvez, tendo enfraquecido a capacidade de gerar palavras, o próprio pensamento, pedra angular da humanidade, possa sofrer.
Mas, voltando ao tema, ao redigir uma carta com recurso à IA, parece simpático acrescentar uma expressão que diga "escrito em conjunto com a inteligência artificial". Uma espécie de marca elegante e sincera, que poderia testemunhar o respeito que temos pelos nossos interlocutores e a ética das nossas ações, uma forma humana de valorizar o nosso trabalho e o nosso pensamento. Um dos nossos escritos poderia, por exemplo, terminar assim:
“… Que possa a Criação iluminar o nosso caminho.
Vosso.
Brunello
Escrito em conjunto com a IA”
सफल और समरसः आर्टिफ़िशिल इन्टेंलिजेंस् हमारे पक्ष में
Pythagoras, depicted by Raphael in the School of Athens, Raphael Rooms – public domain, via Wikimedia Commons
सोलोमेयो, 28 नवम्बर 2023
इन दिनों लगभग एक साल से कई लोग जननात्मक आर्टिफ़िशिल इन्टेंलिजेंस् के सबसे प्रसिद्ध साधनों के प्रयोग में जुटें हुये हैं। प्रारंभ में, संभवत, यह जिज्ञासा से अधिक प्रेरित था, न कि किसी और कारण से; फिर, प्रथम परिणामों को ध्यान में रखते हुये, कल्पना उड़ान भरने लगी निजी जीवन और काम में इसके सबसे उपयुक्त उपयोग की खोज में।
आजकल, बारम्बार हमें उन लोगों, भागीदारों, या संपर्कों से बहुत संशोधित, परिष्कृत ढंग से लिखे गये ईमेल प्राप्त हो रहें हैं, जिन्होंने हमें वर्षों बहुत सरल, कभी कभी स्पष्ट शब्दों में लिखा था, और जिनमें हमेशा यादगार संदेश या मोहक शब्द नहीं होते थे। ये हाल के पत्र, अलबत्ता, पढ़ने में कृत्रिम, असत्य लगते हैं, और हम कह सकते हैं कि ये मनुष्य के हाथ से और भाव से नहीं, बल्कि आर्टिफ़िशिल इन्टेंलिजेंस् द्वारा लिखे गए हैं। और निराशा स्पष्टतया उन मानवीय टिप्पणियों, धन्यवाद, प्रशंसोक्तिों, और वक्तव्यों से उभरती है जिसने प्रारंभ में हमारे हृदयों को खोल हमें आध्यात्मिक रूप से भेजनेवाले के समीप पहुंचा दिया: यह हमारे मित्र या सहयोगी का हाथ नहीं है जिसने ऐसे सपक्ष और करुणात्मक शब्दों को लिखा है, बल्कि एक तकनीकी उत्पाद का है, जिसका प्रजनन एक बहुत सुस्पष्ट भाषा-संबंधी मॉडल द्वारा हुआ है, जो बहुत शक्तिशाली और असाधारण है, परंतु इससे भावहीन और अनजान, कि क्यों और किसके लिये लिख रहा है।
यह भांपना इतना आसान नहीं है कि क्या हो रहा है और क्या हो सकता है, और अविचारी निर्णय लेने से बच पाना शायद अवास्तविकता होगी। हम यह तो जानते हैं कि हमें मानव आविष्कारशीलता और उन नवरचनाओं में विश्वास है जो हमारे समाजों के क्रमिक विकास के संग चली हैं। हालांकि, जैसा कि हरदम होता है जब हमारा सामना ऐसे विघटनकारी आविष्कारों से होता है जो संभावित रूप से मानव संबंधों को जन्म देने, स्थापित करने और उनका अनुसरण करने के तरीके को बदल सकते हैं, तब हम इस बात पर विचार करना शुरू करते हैं कि कमोबेश क्या करना सही होगा, ऐसे नवाचारों का उपयोग सामाजिक, रचनात्मक और मुक्त मानवों की हमारी विशेषताओं के अनुरूप कैसे करना है, और उन लोगों के बारे में जो कभी भी मनुष्यों का स्थान मशीनों से बदलने की कल्पना नहीं कर सकते थे।
जेनरेटिव आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस एक समसामयिक आविष्कार है, संभवतः जिसके सामने प्रचुर विकास और प्रस्तरण की संभावना है। प्रौद्योगिकी के अन्य क्षेत्रों की तरह ही, हम पायेंगे कि हम अपने दैनिक व्यवसाय को पूरा करने में इसका अधिक से अधिक उपयोग करेंगे, शायद दोहराये गये कार्यों को कम बोझिल बनाने के लिये, और बचे हुये समय का उपयोग उसके लिये करेंगे जो हमारी प्राचीन मानवता के निकटतम है, अर्थात् रचनात्मकता, मनोरंजन, और - क्यों नहीं? वह थोड़ा सा पागलपन जो हमारे सपनों के संग आता है।
यह एक यथार्थता है कि जनरेटिव आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस जटिल या व्यापक डेटा को संसाधित करने, सारांशित करने और विश्लेषण करने को आसान बनाता है, और यह उनकी समझ को भी आसान बनाता है, इस प्रकार हमारे भविष्य के कार्यों को बेहतर ढंग से निर्देशित करता है। हम अनुवाद करने, संशोधन करने, सुझाव प्राप्त करने और यहां तक कि लेखाचित्र, लेखन के कार्यों को पूरा करने में सक्षम हो पायेंगे । यह औपचारिक पत्रव्यवहारों, व्यावसायिक पत्रों, प्रशासनिक टिप्पणियों, सांख्यिकीय विश्लेषणों के आलेखन और उस प्रकार के संचार को तैयार करने में बहुत उपयोगी होगा जिसे हम "भावना से प्रेरित नहीं है" कह सकते हैं। हालाँकि, यह सोचना कठिन है कि एक ऐसा उपकरण, एक प्रकार का रोबोट जिसे हम सूर्यास्त से पहले कभी रोते या द्रवित हुए कभी नहीं देखेंगे, एक निजी सहायक हमेशा उपलब्ध और सक्षम, हमारा स्थान ले सकता है वो जो हमारे हृदय से उभरता है: अहसास, भावावेश, अंतरंगता, मित्रता जो हमारी कलम का मार्गदर्शन करती है।
संतुलन ही सब कुछ है। डेल्फ़ी के अपोलो मंदिर के चित्रवल्लरी पर लिखा है, “कुछ भी अति में नहीं।”
यह उन महान लोगों के सबसे असाधारण नीतिपरक गुणों में से एक है, जो प्राचीन यूनानी थे। और हेगेल का विचार था कि मात्रा गुणवत्ता निर्धारित करती है, मानो जब हम चीजों की समरसता से परे जाते हैं, तो उनकी उपयोगी प्रकृति बदल जाती है: यदि हम जानते हैं कि आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस का उपयोग उस संतुलन के साथ कैसे किया जाये, जिसका वह पात्र है, तो हमें इससे अकल्पनीय लाभ होंगे, लेकिन हमें अति नहीं करनी चाहिये।।
उदाहरणार्थ, मुझे भाषा का स्मरण होता है। विशिष्ट भाषाविद् टुलियो डी मऊरो के एक शोध के अनुसार १९७६ में ग्रामर स्कूल के बच्चों के शब्द-भंडार १५०० थे, उसी सर्वेक्षण के अनुसार जो बीस साल बाद दोबारा किया गया था यह शब्द-भंडार कम होकर ६४० हो गया था, और आज, शायद मोबाइल फ़ोन और छोटे संदेशों को ध्यान में रखते हुये यह और भी कम हो गया है। और अगर हम एआई को शब्दों को चुनने का काम सौंप दें तो क्या हो सकता है? शायद, शब्दों को उत्पन्न करने की कमज़ोर क्षमता के साथ, स्वयं सोचने की विधि को हानि हो सकती है, जो मानवता की एक आधारशिला है।
दोबारा विषय पर आते हैं, जब एआई का उपयोग करके एक पत्र का आलेखन तैयार किया जाता है, तो शायद ऐसा कुछ जोड़ना “आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस के साझे में लिखा गया” संभवतः अनुकूल प्रतीत होगा, हमारे प्राप्तकर्ताओं के प्रति और हमारे कार्यों की नैतिकता के प्रति सम्मान दिखाने वाला एक प्रकार का सुरुचिपूर्ण और सच्चा कथन, अपने काम और विचार को उचित बहुमूल्यता देने का एक मानवीय तरीका। उदाहरणार्थ, हमारे एक लेखन का अंत इस प्रकार हो सकता है:
“... सृजन सदा हमारा मार्ग प्रशस्त करे।
आपका,
ब्रूनेलो
एआई के साझे में लिखा गया”
Польза и гармония: искусственный интеллект на нашей стороне
Pythagoras, depicted by Raphael in the School of Athens, Raphael Rooms – public domain, via Wikimedia Commons
Соломео, 28 ноября 2023 года
Почти год назад многие начали экспериментировать с самыми известными инструментами генеративного искусственного интеллекта. Поначалу, возможно, людьми двигало, скорее, любопытство; но затем первые полученные результаты пробудили в них полет фантазии в поисках правильного применения искусственного интеллекта в личной жизни и в работе.
Все чаще мы получаем электронные письма, написанные изысканным и хорошо отточенным языком, от людей, партнеров, контактов, с которыми мы годами обменивались очень лаконичными сообщениями, иногда строго по делу, но не всегда запоминающимися вычурным переплетением слов. Однако эти новые письма кажутся искусственными, ненастоящими, и мы интуитивно чувствуем, что они написаны не рукой и душой человека, а искусственным интеллектом. И тут наступает легкое разочарование от замечаний, благодарностей, комплиментов и, казалось бы, столь человечных высказываний, которые тронули наши сердца и пробудили в нас ощущение духовной близости с собеседником: эти изящные и трогательные слова писала не рука нашего друга или коллеги, а технологический продукт, основанный на больших языковых моделях — мощнейший и потрясающий инструмент, который, однако, лишен чувств и неспособен осознать, зачем и кому он пишет.
Нам понадобится время, чтобы сформировать собственное представление о происходящем и о возможных последствиях, и удержаться от поспешных оценок, пожалуй, не получится. На поверхности лежит наша вера в человеческую изобретательность и в инновации, которые сопровождали эволюцию нашего общества на протяжении веков. Однако, как бывает всегда при соприкосновении с инновационными изобретениями, которые потенциально могут изменить способ формирования, укрепления и развития человеческих отношений, мы начинаем размышлять о том, как надо и не надо поступать, то есть о том, как использовать такие инновации по отношению к тем характеристикам, которые присущи нам — человеческим, социальным, творческим и свободным существам, людям, которые совершенно не намерены заменить человека машиной.
Генеративный искусственный интеллект — это современное изобретение, которое, по всей вероятности, будет быстро развиваться и распространяться. Как и в других технологических областях, мы все чаще будем использовать его в повседневной работе. Возможно, он сможет разгрузить человека от рутинных операций, и мы сможем использовать освободившееся время для занятий, более близких нашей древней человеческой сущности, таких как творчество и развлечения: а почему бы и нет? Это немного безумная идея, взятая из наших снов.
Можно вполне согласиться с тем, что генеративный искусственный интеллект облегчает обработку, синтез и анализ данных, как сложных, так и очень больших по объему, упрощает их понимание, и тем самым более последовательно направляет наши будущие действия. Мы сможем переводить, исправлять, просить подсказки и даже получать готовые отчеты, сочинения и работы. Этот инструмент будет очень полезен для официальных коммуникаций, деловых писем, административных замечаний, статистического анализа и всех тех коммуникаций, которыми, так сказать, «не управляют чувства». Тем не менее, трудно представить, что такой инструмент, своего рода робот, которого мы никогда не увидим плачущим или тронутым, например, от созерцания заката, ваш личный помощник, который всегда доступен и работоспособен, сможет заменить нас в делах, идущих от нашего сердца: ведь нашим пером руководят чувства, эмоции, близость, дружба.
Во всем надо знать меру. На фризе храма Аполлона в Дельфах написано: «Никаких излишеств». Это одна из величайших этических добродетелей великого народа Древней Греции. Гегель считал, что количество определяет качество, как бы говоря, что нарушение гармонии вещей приводит к изменению их полезной сущности: если мы сумеем отвести искусственному интеллекту то место, которого он заслуживает, мы получим невообразимые выгоды, но мы не должны потерять чувство меры.
Например, мне на ум приходит тема языка. Согласно исследованию выдающегося лингвиста Туллио Де Мауро, в 1976 году словарный запас старшеклассников составлял 1500 слов; это же исследование, проведенное двадцать лет спустя, показало, что словарный запас сократился до 640 слов, а сегодня, возможно, с учетом использования мобильных телефонов и коротких сообщений, он снизился еще больше. А что произойдет, если мы делегируем задачу выбора слов искусственному интеллекту? Возможно, снижение способности генерировать слова затронет и саму способность мыслить, а это краеугольный камень человечества.
Но возвращаясь к теме, при написании письма с помощью ИИ, мне кажется, было бы уместно добавить выражение «написано совместно с искусственным интеллектом». Это своего рода элегантный и искренний знак, который свидетельствует об уважении к нашим собеседникам, об этичности наших действий, о человечном способе придать надлежащую ценность нашему труду и мыслям. Наше письмо можно было бы, например, закончить так:
«… Пусть Мироздание всегда освещает наш путь.
Искренне ваш,
Брунелло
Написано совместно с ИИ»
Faida na Ushirikiano: Akili Bandia Miongoni Mwetu
Pythagoras, depicted by Raphael in the School of Athens, Raphael Rooms – public domain, via Wikimedia Commons
Solomeo, 28 Novemba 2023
Karibia mwaka mmoja sasa, wengi wamekuwa wakijaribu kutumia zana maarufu za akili bandia zinazozifi kuongezeka. Inawezekana mwanzoni, kulikuwa na mshangao mkubwa kuliko kitu kingine chochote; kisha, kufuatia matokeo ya mwanzo, ubunifu ulianza kutafuta matumizi sahihi zaidi katika maisha binafsi na kazi.
Siku hizi, mara kwa mara tunapokea barua pepe zilizoandikwa kwa mtindo uliohakikiwa, ulioangaziwa, kutoka kwa watu, washirika, au wawasiliani ambao kwa miaka mingi walituandikia ujumbe rahisi sana, mara nyingine moja kwa moja, na sio kila wakati tunazikumbuka, bila kuwepo na maneno ya kuvutia. Hata hivyo, barua hizi za hivi karibuni zinaonekana bandia, sio za kweli, na tunaweza kusema kuwa hazikuandikwa kwa mkono na roho ya binadamu, bali na akili bandia. Wakati mwingine hatufurahishwi kutokana na maoni, shukrani, pongezi, na taarifa zinazofanana na za binadamu, ambazo hapo awali ziliifungua mioyo yetu na kutuleta karibu kiroho na mtumaji: sio mkono wa rafiki yangu au wa mwenzangu ulioandika maneno hayo ya kuvutia na ya hisia, bali ni maneno ya zana ya kiteknolojia, iliyoletwa na mfano maridadi wa lugha, ambayo ina kasi zaidi na isiyo na hisia na pia haifahamu ni kwa nini inaandika na ni kwa nani anayeandikiwa.
Kuchambua kinachoendelea na kujua kinachoweza kutokea si rahisi hivyo, na kujizuia kutoa hukumu haraka ni jambo lisilowezekana. Tunachojua ni kwamba tunaamini katika ubunifu wa binadamu na katika uvumbuzi ulioambatana na mabadiliko ya jamii zetu. Lakini, kama ilivyo kawaida tunapokutana na uvumbuzi wa kuvuruga kama huu ambao unaweza kubadilisha njia ambazo mahusiano kati ya binadamu yanavyoanzishwa, au kuthibitishwa, au kufuatiliwa, na tunaanza kufikiria ni nini kinachofaa au kisichofaa kufanya, yaani, jinsi ya kutumia uvumbuzi kama huu kulingana na sifa zetu za kijamii, ubunifu, na uhuru wa binadamu, watu ambao kamwe hawawezi kukubali mashine ichukue nafasi ya binadamu.
Akili bandia inayokuwa kwa kasi zaidi ni uvumbuzi wa kisasa ambao labda ni kipindi kizuri cha maendeleo na itahitajika kwa matumizi yajayo. Kama ilivyo katika maeneo mengine ya teknolojia, tutajikuta tunaitumia mara kwa mara katika kutekeleza shughuli zetu za kila siku, kama vile kufanya kazi zinazorudiarudia kuwa nyepesi na kutumia wakati uliokolewa kwa yale yanayokaribiana na ubinadamu wetu wa zamani, yaani, ubunifu, furaha, na - kwa nini isiwe hivyo? – ni mbinu tulizonazo zinazoanza na ndoto zetu.
Ni kweli kwamba akili bandia inavyozidi kuendelea inafanya kazi iwe rahisi kusindika, kufupisha, na kuchambua data ngumu au nyingi, na inafanya uelewa wao kuwa rahisi, na hivyo kuelekeza vizuri hatua zetu za baadaye. Tutaweza kutafsiri, kurekebisha, kupokea mapendekezo na hata kumaliza michoro, maandishi, na kazi upesi. Itakuwa na manufaa makubwa ya kuimarisha mawasiliano rasmi, kuandika barua za biashara, kutoa maoni ya utawala, kufanya uchambuzi wa takwimu, na kutafuta aina ya mawasiliano tunayoweza kuyaita "isiyosukumwa na hisia." Lakini, ni vigumu kufikiria kuwa chombo kama hichi, ambayo ni aina fulani ya roboti hatutaiona ikilia au kuhamaki mbele yetu, ni kama msaidizi wa kibinafsi anayepatikana wakati wowote na mwenye uwezo, kinaweza kutimiza yale yanayotoka moyoni mwetu: ni mawazo, hisia, upendo, urafiki zinazoongoza kalamu yetu.
Kila kitu kinabidi kiwe sawa. Friesi ya hekalu la Apollo huko Delphi kina maandishi yanayosema: "Usipitilize kiwango." Ni mojawapo ya fadhila za maadili ya ajabu ya watu wa jamii ya Kigiriki wa zamani. Na Hegel alidhani kwamba wingi unaleta ubora, kana kwamba kusema kwamba tunapokwenda zaidi ya utangamano wa vitu, asili yao hubadilika: ikiwa tunajua jinsi ya kutumia akili bandia kwa kiwango kinachostahili, tutapata faida zisizoweza kufikirika, lakini hatupaswi kufanya hivyo kupita kiasi.
Inanikumbusha mfumo wa lugha, kwa mfano. Kufuatana na utafiti wa mtaalamu mashuhuri wa lugha, Tullio De Mauro, mwaka 1976 wanafunzi wa shule ya pili walikuwa na msamiati wa maneno 1,500; kulingana na utafiti huo huo, uliorudiwa miaka ishirini baadaye, msamiati huo ulishuka hadi maneno 640, na leo, tunapofikiria kuhusu matumizi ya simu za mkono na meseji fupi fupi, msamiati utakuwa umepungua sana. Na nini kinachoweza kutokea ikiwa tunakabidhi Akili Bandia jukumu la kuchagua maneno? Inawezekana, kuwa uwezo dhaifu wa kukuza maneno, uwezo wenyewe wa kufikiri unaweza kupungua, ambayo ni kitendo cha msingi kwa binadamu.
Tukirudi kwenye mada yetu, wakati unapoandika barua kwa kutumia Akili Bandia, inawezakana ikaonekana ni jambo busara kuongeza maneno kama "imeandikwa pamoja na akili bandia," hii ni aina fulani ya kauli nzuri na ya kweli inayoonyesha heshima kwa wapokeaji wetu na maadili ya vitendo vyetu, njia ya kibinadamu ya kutoa thamani halisi kwa kazi na mawazo yetu. Mojawapo ya maandishi yetu yanaweza, kwa mfano, kumalizika hivi:
“... Iwe Uumbaji daima iangaze njia yetu.
Wako,
Brunello
Imeandikwa Pamoja na AI"
مفيد ومتناغم: الذكاء الاصطناعي إلى جانبنا
Pythagoras, depicted by Raphael in the School of Athens, Raphael Rooms – public domain, via Wikimedia Commons
سولوميو يتاريخ 28 نوفمبر 2023م
منذ ما يقارب السنة، بدأ الكثيرون في تجربة أدوات الذكاء الاصطناعي التوليدي الأكثر شهرة. ربما جاء ذلك في البداية بدافع الفضول أكثر من أي شيء آخر. وفي مواجهة النتائج الأولى التي تم الحصول عليها، بدأت المخيلة في التحليق بحثًا عن الاستخدام الصحيح في الحياة الخاصة والعمل.
حصل في كثير من الأحيان أن تلقينا رسائل بريد إلكتروني مكتوبة بطريقة مصقولة ومتقنة، من أشخاص وشركاء وجهات اخرى تبادلنا معهم لسنوات طويلة كتابات بسيطة جدًا، وأحيانًا مباشرة، ولكن لم تكن دائمًا ساحرة بالدرجة التي تجعلنا نتذكرها. إلا أن هذه الرسائل الجديدة تبدو مصطنعة وليست حقيقية، ومن الواضح أنها ليست مكتوبة بأيدي وأرواح بشرية، بل بالذكاء الاصطناعي. من هنا خيبة الأملال صغيرة من تلك التعليقات وذلك الشكر والثناء والعبارات التي تبدو إنسانية جدًا، التي فتحت وأدفأت قلوبنا ولو للحظة وجعلتنا أقرب روحيًا إلى أولئك الذين كتبوا إلينا: ليست يد صديقنا أو زميلنا هي التي كتبت مثل هكذا كلمات مجنحة ومثيرة، بل إبتكار تكنولوجي هو التي كتبها، إنطلاقاً من نموذج لغوي واسع وقوي واستثنائي للغاية، لكنه خالي من المشاعر ويتجاهل لماذا يكتب ولمن.
لا يمكن تكوين فكرة فوراً عمّا يحدث الآن وما قد يحدث غداً. ربما يكون الامتناع عن التقييمات المتسرعة أمرًا غير واقعي. ما يظهر للعيان في الواقع هو أننا نؤمن بالإبداع البشري وبالابتكارات التي رافقت تطور مجتمعاتنا. وكما يحدث دائمًا عندما نجد أنفسنا في مواجهة إبتكار مبدع وقادر على تغيير الطريقة التي تولد وتعزز وتجري العلاقات الإنسانية، فإننا نبدأ في التفكير بما ينبغي أو لا ينبغي القيام به، أي في كيفية استخدام هذه الابتكارات في إطار الخصائص التي نمتاز بها بصفتنا كائنات إنسانية واجتماعية ومبدعة وحر، لا تفكر أبدًا في استبدال الإنسان بالآلة.
الذكاء الاصطناعي التوليدي هو الإبتكار المعاصر المقبل على الأرجح على فترة طويلة من التطور والانتشار الواسع. كما هو الحال في مجالات التكنولوجيا الأخرى، سنجد أنفسنا نستخدمه بوتيرة أكبر من أي وقت مضى في تنفيذ أنشطة عملنا اليومية، وربما جعل الوظائف المتكررة بشكل خاص أقل عبئًا واستخدام الوقت الذي نوفره في مجالات هي أقرب إلى إنسانيتنا القديمة، أي الإبداع والمرح ولم لا؟ ذلك القليل من الجنون الذي نستلهمه من أحلامنا.
من المتعارف عليه أن الذكاء الاصطناعي التوليدي يسهّل علينا كثيراً معالجة البيانات وتوليفها وتحليلها، خاصة إذا كانت معقدة أو كبيرة جدًا من حيث الكمية، كما يساعدنا على فهمها، وتوجيه أعمالنا المستقبلية بشكل أكثر تماسكًا. سنكون قادرين على الترجمة والتصحيح وطلب الاقتراحات وحتى استكمال النشرات وكتاباتنا وأعمالنا. سيكون مفيداً جداً في إعداد الاتصالات الرسمية ورسائل العمل والتعليقات الإدارية والتحليلات الإحصائية ونوع الاتصالات التي يمكن تعريفها بأنها "غير مدفوعة بالمشاعر". غير أنه من الصعب جداً الاعتقاد بأن أداة كهذه - نوع من الروبوت الذي لن نراه أبداً يبكي أو يتأثر أمام غروب الشمس مثلاً، مساعد شخصي حاضر وقادر دائماً - يمكن أن تحل محلنا في ما تختلج به قلوبنا: لتوجيه قلمنا لا بديل للمشاعر والعاطفة والألفة والصداقة.
كل شيء في التدبير. كُتب على إفريز معبد أبولًو في دلفي: «لا شيء أكثر من اللازم». إنها من أعظم فضائل الإغريق القدماء الأخلاقية. يعتقد هيغل أن الكمية تحدد الجودة، كما لو أننا نقول أنه عندما تتجاوز الأشياء تناغمها كثيراً تتغير طبيعتها المفيدة: إذا عرفنا كيفية استخدام الذكاء الاصطناعي بالقدر الذي يستحقه، سوف نحصل على فوائد لا يمكن تصورها، لكن ينبغي أن لا نُبالغ.
على سبيل المثال، يتبادر إلى الذهن موضوع اللغة. وفقاً لدراسة أجراها اللغوي الشهير توليو دي ماورو، في عام 1976 كان طلّاب المدارس الثانوية على دراية بنحو 1500 كلمة؛ وفي نفس الاستطلاع، الذي تكرر بعد عشرين عاماً، انخفض عدد المفردات إلى 640، وقد يكون قد انخفض اليوم إلى أقل من ذلك مع إنتشار الهواتف المحمولة والرسائل القصيرة. ماذا يمكن أن يحدث إذا فوضنا مهمة اختيار الكلمات إلى الذكاء الاصطناعي؟ قد يؤثر ضعف القدرة على توليد الكلمات على الفكر نفسه، وهو حجر الزاوية في الإنسانية.
لكن بالعودة إلى الموضوع الذي نحن بصدده، عند تحرير رسالة بواسطة الذكاء الاصطناعي، قد يكون من المستحسن إضافة عبارة تقول "مكتوبة بمساعدة الذكاء الاصطناعي". نوع من الإشارة الأنيقة والصادقة التي يمكن أن تشهد على الاحترام الذي نكنه لنظرائنا وعلى أخلاقيات أعمالنا، وهي طريقة إنسانية لإعطاء القيمة الصحيحة لعملنا وأفكارنا. هكذا يمكن ان نُنهي إحدى كتاباتنا، على سبيل المثال، على النحو التالي:
"… حبّذا لو تنير الخليقة طريقنا دائمًا.
الداعي لكم برونيلّو
مكتوب بالتعاون مع الذكاء الإصطناعي"
פורה והרמונית: הבינה המלאכותית כתף אל כתף לצידנו
Pythagoras, depicted by Raphael in the School of Athens, Raphael Rooms – public domain, via Wikimedia Commons
סולומאו, 28 בנובמבר 2023
זה כמעט שנה, רבים מאיתנו החלו להתנסות בכלים הנפוצים של בינה מלאכותית יוצרת (גנרטיבית). בהתחלה, ייתכן שזה היה בעיקר מתוך סקרנות. אחר כך, אל מול התוצאות הראשונות שהושגו, הדמיון החל להרקיע שחקים, בחיפוש אחרי השימוש הנכון בה בחיים הפרטיים ובעולם העבודה.
לעתים יותר ויותר תכופות מגיעים אלינו מיילים מתוחכמים ומנוסחים היטב, מאנשים ושותפים שאיתם התכתבנו במשך שנים בצורה פשוטה למדי, לעתים ישירה, אך לא תמיד בלתי נשכחת בזכות המילים היפות. מכתבים חדשים אלו נראים לנו מלאכותיים, לא אמיתיים, וניתן להרגיש שלא נכתבו בידי יד או מוח אנושי, אלא בידי הבינה המלאכותית. והרי לנו אכזבה קטנה על אותן הערות, תודות, מחמאות ואותם ביטויים לכאורה כה אנושיים שחיממו את ליבנו וקירבו אותנו רוחנית למי שכתב לנו. אין זה פרי ידו של חברנו או עמיתנו שכתב מילים כה גבוהות ומרגשות, אלא של אותו מוצר טכנולוגי, שנוצר באמצעות מודל לשוני רחב מאוד, עוצמתי ומרשים, אך נטול רגשות, שאינו יודע למה ולמי הוא כותב.
אין לנו יכולת לגבש מושג מידי על מה שקורה ועלול לקרות, ואולי זה לא ריאלי להימנע מהערכות נמהרות. למעשה, מה שקורה הוא שאנחנו מאמינים בכושר ההמצאה האנושי ובחידושים שליוו את האבולוציה של החברה שלנו. עם זאת, כהרגלנו, כאשר אנחנו עומדים מול המצאות כה חדשניות המסוגלות לשנות את הדרך שבה נוצרות, מתגבשות ומתקיימות מערכות יחסים בין בני אדם, אנחנו מתחילים לשקול מה יותר נכון ומה פחות נכון לעשות, זאת אומרת כיצד מוטב להשתמש בהמצאות הללו ביחס לתכונות שלנו, כבני אדם, חברתיים, יצירתיים וחופשיים, כבני אדם שלעולם לא יעלו בדעתם להחליף את האדם במכונה.
בינה מלאכותית יוצרת היא ההמצאה העכשווית שמרבית הסיכויים שעומדת בפתח תקופה של התפתחות והתפשטות. כמו בתחומי טכנולוגיה אחרים, אם נמצא את עצמנו משתמשים בה בתדירות הולכת וגוברת, לביצוע פעילויות העבודה היומיומיות שלנו, ובכך נקל למעשה את המלאכות החזרתיות במיוחד ונוכל להקדיש את הזמן שנחסך לדברים קרובים יותר לאנושיות הקדומה שלנו, ליצירתיות, ולהנאה, מה הפגם בכך? אותו קמצוץ של טירוף שאנו שואבים מהחלומות שלנו.
אין כמעט מחלוקת באשר לעובדה שבינה מלאכותית מפשטת את עיבוד, גיבוש וניתוח הנתונים, בין אם הם מורכבים או רבים מאוד, ומקלה את הבנתם באמצעות הכוונת הפעולות העתידיות שלנו בצורה ברורה יותר. אנחנו נוכל לתרגם, לתקן, לקבל הצעות וגם להשלים את התוכניות, את הכתבים שלנו, את העבודה שלנו. הטכנולוגיה תהיה שימושית מאוד גם לכינון תקשורת רשמית, תכתובת עסקית, הודעות מנהליות, ניתוחים סטטיסטיים וכל אותם מסרים שניתן להגדיר כ"לא מונעים על ידי רגש". אולם קשה לחשוב שכלי מעין זה, מעין רובוט שלעולם לא נראה אותו בוכה או מתרגש, למשל מול השקיעה, מעין עוזר אישי שתמיד זמין וכשיר, יוכל להחליף אותנו בדברים שנובעים מהלב שלנו: מה שמנחה את העט שלנו הוא עדיין הרגש, האינטימיות, החברות.
הכול במידה. על האפריז בחזית המקדש של אפולו בדלפי מתנוססת הכתובת: "שום דבר הוא לא יותר מדי." זוהי אחת המעלות האתיות הגדולות ביותר של העם הגדול שהיו בני יוון העתיקה. והֵגֵל חשב שהכמות קובעת את האיכות, כאילו לומר שכאשר חורגים מעבר להרמוניה של הדברים, עצם אופיים השימושי משתנה. אם נדע להשתמש בבינה המלאכותית במידה הראויה לה, נזכה ליתרונות עצומים עד לאין שיעור, אך אל לנו להגזים.
עולה במוחנו למשל, נושא השפה. על פי מחקר של הבלשן הנודע טוליו דה מאורו, ב-1976 היו תלמידי התיכון בעלי אוצר מילים של 1,500 מילים. באותו המחקר, שבוצע שוב עשרים שנה לאחר מכן, הצטמצם אוצר המילים ל-640, והיום אולי, אם נביא בחשבון את הטלפונים הניידים ואת ההודעות הקצרות, הוא הצטמצם אף יותר. ומה עשוי לקרות אם נאציל את משימת בחירת המילים בידי הבינה המלאכותית? אולי, בעקבות היחלשות היכולת לייצר מילים, עלולה להיפגע המחשבה עצמה, אבן היסוד של האנושות.
אך אם נחזור אל הנושא שלנו, בבואנו לכתוב מכתב בעזרת הבינה המלאכותית, דומני שזה נחמד להוסיף הערה "נכתב במשותף עם בינה מלאכותית". כאות אלגנטי והוגן המעיד על הכבוד שאנו רוחשים לעמיתינו, ועל האתיקה של מעשינו, דרך אנושית להעניק את החשיבות הנכונה לעבודה ולמחשבה שלנו. מכתב פרי ידינו יכול למשל להיחתם כך:
"הלוואי והבריאה תמיד תוכל להאיר את דרכנו
שלכם,
ברונלו
נכתב במשותף עם בינה מלאכותית"
